کاهش سرمایه شرکت سهامی
کاهش در سرمایه اسمی شرکت
کاهش در سرمایه اسمی شرکت چهرۀ دیگر تغییر در سرمایه شرکت به شمار می رود. انگیزه ها و عوامل کاهش سرمایه متفاوت با افزایش سرمایه است. افزون بر اهـداف ناهمگون این دو پیامدها و اشخاص متأثر از کاهش و افزایش سرمایه از یکدیگر متفاوت .هستند
چرا که در افزایش سرمایه حمایت از حقوق سهامداران و به ویژه سهامداران اقلیت مدنظر قانون گذار قرار دارد در حالی که در کاهش سرمایه اختیاری حقوق بستانکاران و اشخاص ثالث ذی نفع به محافظت از دست اندازی شرکت و مهامداران آن نیازمند است در ،مقابل در کاهش اجباری بیشتر حفظ حقوق بستانکاران آینده مدنظر است.
کاهش سرمایه در قانون تجارت
در قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت ۱۳۴۷ دو شیوه از کاهش سرمایه پیش بینی شده که هر یک تشریفات متفاوت و اهداف ویژه خود را در پی دارد علل کاهش اجباری و کاهش اختیاری ،سرمایه در تعارض با یکدیگر قرار دارند.
در کاهش اجباری سرمایه زبان های وارده بر شرکت موجب افت ارزش واقعی سرمایه حتی به میزان پایینتر از مبلغ اسمی سرمایه شرکت میگردد. در صورتی که در کاهش اختیاری بالا بودن سرمایه و بی نیازی شرکت به بخشی از آن سهامداران را تشویق به خارج کردن آن بخش از سرمایه و تقسیم میان خود مینماید.
برخلاف کاهش اختیاری سرمایه که مقررات مفصل یعنی مواد ۱۸۹ تا ۱۹۷ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت ۱۳۴۷ را به خود اختصاص داده، قانون گذار تنها یک ماده قانونی را برای کاهش اجباری سرمایه مقرر داشته است.